مواد جاذب

مواد جاذب به عنوان یکی از عناصر بسیار مهم در فرآیندهای جداسازی و کنترل آلودگی صنایع مختلف نقش اساسی ایفا می کنند. این مواد با قابلیت جذب گازها، بخارات و مایعات در کاربرد هایی نظیر تصفیه آب، بهبود کیفیت هوا و حتی در صنایع دارویی و غذایی استفاده می‌ شوند. در حال حاضر به دلیل افزایش نگرانی ها بابت آلودگی محیط زیست و نیاز به راه‌ حل‌ های پایدار به مواد جاذب توجه زیادی می شود. در این مقاله به بررسی انواع مواد جاذب، روش ‌های تولید و کاربردهای آن‌ها می ‌پردازیم و اهمیت آن‌ها را در بهبود محیط زیست و کیفیت زندگی انسان‌ ها بررسی خواهیم کرد.

مواد جاذب چیست؟

مواد جاذب رطوبت (Moisture Absorbent Materials) از طریق جذب رطوبت از هوا، رطوبت را از یک محیط خشک و بدون رطوبت جمع ‌آوری می ‌کنند و کاربردهای مختلفی در صنایع دارند. همچنین مواد جاذب در بسیاری از صنایع مانند بسته‌ بندی، نگهداری مواد غذایی، داروسازی، تولید الکل، صنایع نساجی، پوشاک، اتومبیل ‌سازی و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع مواد جاذب

در این قسمت قصد داریم انواع مواد جاذب مخصوص درایرهای جذبی را نام ببریم:

آلومینا فعال

آلومینای فعال (اکتیو آلومینا) پرکاربرد ترین ماده جاذب رطوبت در صنعت هوای فشرده است. این ماده با ویژگی‌ هایی مانند قیمت مناسب، مقاومت فیزیکی و شیمیایی بالا، احیا پذیری خوب و ظرفیت جذب رطوبت بالا به طور گسترده در حذف رطوبت از هوای فشرده و گازهای با رطوبت بالا استفاده می‌ شود. آلومینای فعال به دلیل بی‌اثر بودن از لحاظ شیمیایی و مقاومت در برابر رسوب الفین‌ها، به خصوص در صنایع پتروشیمی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

مولکولارسیو

مولکولارسیو (Molecular Sieve) نوعی ماده جاذب است که به دلیل ساختار کریستالی متخلخل خود، مولکول‌ ها را بر اساس اندازه و شکل جدا می ‌کند. این ماده دارای حفره ‌ها و کانال‌ هایی با اندازه‌های دقیق و یکنواخت است که اجازه می ‌دهد مولکول‌ هایی با ابعاد مناسب وارد آن ‌ها شوند و مولکول‌ های بزرگ‌ تر دفع شوند. به همین دلیل مولکولارسیو به عنوان غربال مولکولی نیز شناخته می‌ شود. از مولکولارسیوها مانند کربن مولکولارسیو در صنایع مختلف مانند نفت، گاز، پتروشیمی و هوای فشرده برای جداسازی، خالص ‌سازی و رطوبت‌ زدایی استفاده می‌ شود. آن‌ها همچنین به دلیل توانایی بالای جذب و پایداری در دماهای بالا برای خشک ‌کردن گازها و مایعات بسیار مفید هستند.

دلایل استفاده از مواد جاذب رطوبت

از مواد جاذب رطوبت در صنایع مختلف به دلیل های متعدد استفاده می شود. در ادامه برخی از این دلایل را بررسی می‌ کنیم:

حفظ کیفیت محصولات:

بسیاری از محصولات به دلیل حساسیت به رطوبت با اکسیداسیون، خوردگی، تغییر در رنگ و طعم و عواملی از این دست همراه هستند. بنابراین استفاده از مواد جاذب رطوبت می‌ تواند به حفظ کیفیت و افزایش عمر محصولات کمک کند.

جلوگیری از خرابی و تعمیرات:

رطوبت می تواند به برخی از تجهیزات و دستگاه های صنعتی آسیب برساند. با به کار گرفتن مواد جاذب رطوبت می توان از تعمیرات زود هنگام و خرابی های پی در پی دستگاه جلوگیری کرد.

حفظ ایمنی:

در برخی صنایع مثل صنایع نفت و گاز، رطوبت بسیار خطرناک است و با استفاده از مواد جاذب می‌توان از این خطرات احتمالی جلوگیری کرد.

کاهش هزینه‌ها:

دور نگه داشتن مواد و محصولات از رطوبت و همچنین خشک نگه داشتن آنها بدون استفاده از مواد جاذب رطوبت هزینه‌ های بالایی دارد ولی با استفاده از مواد جاذب هزینه‌ های نگهداری و بسته ‌بندی کاهش می ‌یابد.

مراقبت از محیط زیست:

مواد جاذب رطوبت با کاهش تولید زباله و محافظت از محصولات برای محیط زیست بسیار مفید هستند.

قیمت مواد جاذب

قیمت مواد جاذب رطوبت به نوع ماده جاذب، کیفیت و همچنین بازار و شرایط فروش در هر منطقه وابسته است و بسته به هزیک ممکن است متغیر باشد. همچنین قیمت مواد جاذب به کیفیت مواد اولیه، فرآیند تولید، ابعاد ذرات، خواص جذبی و غیره نیز بستگی دارد.  در هر صورت برای اطلاع از قیمت دقیق مواد جاذب رطوبت بهتر است با نمایندگان فروش ما در یارا کمپرسور تماس بگیرید تا شما را به طور کامل راهنمایی نمایند.

مواد جاذب طبیعی

مواد جاذب رطوبت طبیعی موادی هستند که از محیط طبیعی به دست می ‌آیند و قابلیت جذب رطوبت را دارند. این مواد معمولاً برای جذب رطوبت در فضاهای کوچک و بسته‌ بندی محصولات مختلف استفاده می‌شوند.

برخی از مواد جاذب رطوبت طبیعی عبارت ند از:

چوب: چوب به دلیل قابلیت تخلیه رطوبت بالا و قابلیت جذب می تواند به عنوان یک ماده جاذب طبیعی عمل کند.

• سبوس برنج: از دیگر مواد جاذب طبیعی سبوس برنج است که قابلیت جذب رطوبت بسیار خوبی دارد و معمولاً در بسته ‌بندی محصولات غذایی کاربرد دارد.
• خاک رس: خاک رس نیز جزء مواد جاذب رطوبت طبیعی است که می ‌تواند رطوبت را جذب کند
• فریت: فریت در دسته بندی محصولات الکترونیکی، بهداشتی، آرایشی و غیره مورد استفاده قرار گرفته و یک ماده جاذب می باشد.

استفاده از مواد جاذب رطوبت طبیعی هم باعث کاهش استفاده از مواد شیمیایی و هم به دلیل طبیعی بودن، محبوبیت بیشتری نسبت به مواد شیمیایی دارد.

تاریخ انقضا مواد جاذب

تاریخ انقضای مواد جاذب به عوامل مختلفی مانند نوع ماده جاذب، شرایط نگهداری، میزان رطوبت محیط، دمای آن و غیره بستگی دارد. سیلیکا ژل و کربن اکتیو که نمونه هایی از مواد جاذب هستند، تاریخ انقضا ندارند اما دیگر مواد جاذب رطوبتی مانند زئولیت‌ها دارای تاریخ انقضا هستند و پس از آن از عملکردشان کاسته می شود.

در کل برای عملکرد بهتر مواد جاذب باید به تاریخ انقضای آن توجه داشت و پس از گذشت آن، مواد را تعویض کرد. همچنین نگهداری مواد جاذب در شرایط خشک و خنک و دور از نور خورشید به افزایش طول عمر و کارایی آن کمک خواهد کرد.