یارا کمپرسور | کیفیت دستور کار ماست
نویسنده: تیم تحریریه یاراکمپرسور 
تنظیمات درایر تبریدی و آشنایی با اصول آن یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر عملکرد صحیح کمپرسور هوا و حفاظت از تجهیزات تأثیر می‌گذارد. با وجود این مزایا، آشنایی با اصول نصب، تنظیمات درایر تبریدی و نحوه صحیح کار با این دستگاه اهمیت ویژه‌ای دارد.
این دستگاه نقش بسیار مهمی در حذف رطوبت و آلاینده‌ها از هوای فشرده دارد که نتیجه آن افزایش بازدهی و کاهش هزینه‌های نگهداری تجهیزات صنعتی است. رعایت این موارد نه تنها بازدهی درایر را افزایش می‌دهد، بلکه هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری تجهیزات را نیز کاهش می‌دهد. در این مطلب، مهم‌ترین نکات مربوط به نصب، استفاده و نگهداری درایر تبریدی را بررسی خواهیم کرد تا هنگام کار با این دستگاه بتوانید با اطمینان بیشتری عمل کنید.
نکات ایمنی قبل از نصب و راه اندازی درایر تبریدی
قبل از اینکه سراغ نصب و تنظیمات درایر تبریدی بروید، باید چند نکته ایمنی را رعایت کنید تا هم خودتان در امان باشید و هم دستگاه آسیبی نبیند:
- اول از همه کمپرسور هوا را خاموش کنید و برق آن را قطع کنید.
- نصب، سرویس و تنظیمات درایر تبریدی بهتر است فقط توسط افراد متخصص انجام شود.
- اگر قطعه‌ای خراب یا فرسوده است، قبل از نصب آن را تعویض کنید.
- دستگاه را با احتیاط جابه‌جا کنید و نگذارید ضربه بخورد.
- پوشش‌ها و عایق‌های ایمنی دستگاه نباید دستکاری یا حذف شوند.
- اگر از مخزن یا تجهیزات جانبی تحت فشار استفاده می‌کنید، حتماً باید سوپاپ اطمینان داشته باشند.
نکات مربوط به مراحل نصب:
- دستگاه باید روی یک سطح صاف و کاملاً تراز قرار بگیرد.
- اطراف درایر باید حداقل ۵۰ سانتی‌متر فضای خالی وجود داشته باشد تا هم تهویه به خوبی انجام شود و هم دسترسی برای سرویس راحت باشد.
- دمای محیطی که دستگاه نصب می‌شود باید بین ۴ تا ۴۵ درجه باشد.
- دستگاه را در جای خشک و تمیز نصب کنید و مراقب باشید در معرض باران، رطوبت یا مواد شیمیایی مثل آمونیاک قرار نگیرد.
- مسیر زهکشی و خروج آب تقطیر باید از قبل آماده باشد تا رطوبت جمع نشود.
نکات مربوط به لوله کشی و اتصالات:
- لوله‌ها باید استاندارد باشند و قطر مناسبی داشته باشند تا فشار هوا افت نکند.
- استفاده از شیلنگ به‌جای لوله‌ی فلزی یا PVC استاندارد اشتباه است.
- در ورودی و خروجی درایر نصب شیر برگشت توصیه می‌شود تا در آینده سرویس راحت‌تر باشد.
- یک فیلتر اصلی قبل از دستگاه نصب کنید تا روغن و ذرات وارد درایر نشوند.
نکات مربوط به برق رسانی:
- دستگاه باید به یک خط برق مستقل وصل شود.
- ولتاژ برق باید مطابق مشخصات دستگاه باشد و بیشتر از ۵٪ نوسان نداشته باشد.
- سیم‌کشی ورودی باید متناسب با مصرف دستگاه انتخاب شود.
- استفاده از محافظ برق یا کلید حرارتی ضروری است تا دستگاه در برابر افت ولتاژ یا بار اضافی آسیب نبیند
نکات مربوط به راه اندازی اولیه
بعد از اینکه نصب کامل شد:
- مطمئن شوید همه اتصالات درست انجام شده‌اند.
- دستگاه را به برق وصل کنید و کلید اصلی را روشن کنید.
- اگر مدل دستگاه آب‌خنک است، شیر آب ورودی و خروجی را باز کنید.
- دکمه Start را فشار دهید و اجازه دهید دستگاه چند دقیقه کار کند.
- در این زمان فشارها را چک کنید و مطمئن شوید صدای غیرعادی وجود ندارد.
وقتی همه چیز درست بود، می‌توانید شیر ورودی هوا را باز کنید و فشار خروجی را تنظیم نمایید. از این لحظه دستگاه آماده استفاده است.
شرایط محل نصب درایر تبریدی
محل نصب درایر تبریدی نقش زیادی در طول عمر و کارایی دستگاه دارد. اگر دستگاه در جای مناسب نصب نشود، حتی با بهترین تنظیمات درایر تبریدی هم نمی‌توانید از آن انتظار عملکرد خوب داشته باشید. به همین دلیل، قبل از شروع به کار باید به شرایط محیطی توجه کنید.
شرایط کلی محیط
محیط نصب درایر باید در یک فضای مسقف و ایزوله نصب شود؛ یعنی جایی که در برابر گرد و غبار، گرمای زیاد، سرمای شدید و رطوبت محافظت شده باشد. بهترین گزینه این است که دستگاه در داخل کمپرسور خانه قرار بگیرد. این کار باعث می‌شود دستگاه همیشه در شرایط پایدار کار کند.
ظرفیت دستگاه نسبت به کمپرسور
ظرفیت دستگاه باید حداقل ۲۰ درصد بیشتر از ظرفیت کمپرسور هوا انتخاب شود. دلیلش این است که وقتی دمای هوای ورودی به دستگاه یا دمای محیط بالاتر می‌رود، ظرفیت واقعی درایر کاهش پیدا می‌کند. اگر دستگاه کوچک‌تر از نیاز انتخاب شود، در روزهای گرم سال یا هنگام کار سنگین، دستگاه نمی‌تواند رطوبت را به‌طور کامل بگیرد.
دمای مجاز محیط و ورودی هوا
دمای محیطی که درایر در آن قرار دارد باید بین ۷ تا ۴۵ درجه سانتی‌گراد باشد. همچنین دمای هوای ورودی کمپرسور نباید بیشتر از ۵۰ درجه شود. اگر دما بالاتر برود، سیکل تبرید به مشکل می‌خورد و دستگاه نمی‌تواند درست کار کند.
فاصله مناسب اطراف دستگاه
برای تهویه بهتر و دسترسی راحت‌تر به دستگاه، باید اطراف درایر حداقل ۸۰ سانتی‌متر فاصله آزاد داشته باشد. این فاصله به تکنسین‌ها اجازه می‌دهد موقع سرویس یا تعمیر بدون مشکل به همه‌ی قسمت‌ها دسترسی داشته باشند.
نصب و ایمنی مکانیکی
پایه‌های دستگاه درایر به عنوان فونداسیون آن عمل می‌کنند و نباید باز شوند. اگر پایه‌ها دستکاری شوند، ممکن است تعادل دستگاه به‌هم بخورد و لرزش یا خرابی به وجود بیاید.
دستگاه نباید در معرض باد مستقیم گرم یا سرد قرار بگیرد. تغییرات ناگهانی دما روی سیکل تبرید تاثیر منفی دارد و حتی بهترین تنظیمات درایر تبریدی را هم بی‌اثر می‌کند، و این باعث کاهش راندمان می‌شود.
لوله‌کشی و فیلترها
اتصالات لوله‌ها باید دقیق و در مسیر صحیح نصب شوند. معمولاً برای ورودی درایر از میکروفیلتر MX و برای خروجی از میکروفیلتر MY استفاده می‌شود. این فیلترها کمک می‌کنند ذرات و آلودگی وارد دستگاه نشوند و هوای خروجی هم کیفیت بهتری داشته باشد.
برای اتصال درایر به سیستم از لوله‌های ضد زنگ یا PVC استاندارد استفاده کنید. سایز لوله باید متناسب با سایز اتصالات دستگاه باشد. استفاده از شیلنگ به‌جای لوله‌کشی استاندارد یکی از اشتباهات رایج است که باعث نشتی و افت فشار می‌شود.
نصب یک تله آبگیر در مسیر لوله‌کشی ضروری است. بهترین محل نصب آن بین مخزن هوای کمپرسور و درایر است. این کار باعث می‌شود بخش زیادی از رطوبت قبل از ورود به دستگاه گرفته شود و بار کمتری به درایر وارد گردد.
الزامات برق‌رسانی
از آنجا که جریان برق ممکن است قطع و وصل شود، استفاده از انشعاب برق اصلی همراه با کلید حرارتی یا بی‌متال بسیار مهم است. در غیر این صورت باید محافظ برق نصب شود تا از دستگاه در برابر افت ولتاژ و بار اضافی محافظت کند.
تنظیمات درایر تبریدی قبل از راه‌اندازی با نکات فنی
وقتی نصب دستگاه به پایان رسید، هنوز کار اصلی شروع نشده است. درایر تبریدی برای اینکه بهترین عملکرد را داشته باشد، نیاز به تنظیمات اولیه دارد. بیش از ۴۰٪ مشکلات عملکردی درایرها به تنظیمات اولیه نادرست برمی‌گردد.
اگر این مرحله با دقت انجام نشود، حتی بهترین دستگاه هم نمی‌تواند رطوبت را بطور کامل از هوای فشرده حذف کند. در ادامه مطلب، مراحل تنظیمات درایر تبریدی را به صورت گام به گام بررسی می‌کنیم:
1. اتصال به برق
اولین قدم، اطمینان از اتصال صحیح دستگاه به برق است. ولتاژ باید با مشخصات درج شده روی پلاک دستگاه مطابقت داشته باشد و نوسان آن بیشتر از ±۵ درصد نباشد. اگر ولتاژ کمتر یا بیشتر از حد مجاز باشد، کمپرسور داخلی و کنترلر الکترونیکی دستگاه آسیب خواهند دید. بهتر است از یک محافظ برق یا کلید حرارتی استفاده شود تا در صورت افت ولتاژ یا اضافه بار، دستگاه به طور خودکار خاموش شود.
2. روشن کردن دستگاه
پس از اتصال به برق، دستگاه را روشن کنید و اجازه دهید چند دقیقه کار کند. در این زمان باید به صداها، لرزش‌ها و چراغ‌های هشدار روی کنترلر توجه کنید. هرگونه صدای غیرعادی می‌تواند نشانه‌ی مشکل در سیکل تبرید یا کمپرسور باشد.
3. تنظیم فشار ورودی
یکی از مهم‌ترین بخش‌های تنظیمات درایر تبریدی، تنظیم فشار ورودی هواست. فشار ورودی نباید کمتر از ۴ بار و بیشتر از ۱۶ بار باشد. اگر فشار ورودی پایین‌تر از این مقدار باشد، دستگاه راندمان لازم را نخواهد داشت. از طرف دیگر، فشار بیش‌ازحد بالا می‌تواند به مبدل حرارتی آسیب بزند. بهترین روش این است که فشار ورودی متناسب با ظرفیت سیستم پایین‌دستی انتخاب شود.
4. تنظیم فشار خروجی
بعد از فشار ورودی، نوبت به تنظیم فشار خروجی می‌رسد. فشار خروجی باید بر اساس نیاز تجهیزات پایین‌دستی تنظیم شود. برای مثال، اگر دستگاه‌های پنوماتیکی شما با فشار ۶ بار کار می‌کنند، باید فشار خروجی درایر روی همین مقدار تنظیم شود. این کار باعث می‌شود مصرف انرژی بهینه شود و از فشار اضافی روی سیستم جلوگیری گردد.
5. تنظیم دمای محیط
درایر تبریدی برای عملکرد درست نیاز دارد که در محیطی با دمای کنترل‌شده کار کند. محدوده‌ی دمایی مجاز برای بیشتر دستگاه‌ها بین ۵ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد است. اگر دما از این مقدار بالاتر برود، راندمان سیکل تبرید به‌شدت کاهش می‌یابد. در برخی محیط‌های صنعتی، استفاده از سیستم خنک‌کننده اضافی برای پایین نگه داشتن دمای محیط ضروری است.
6. تنظیم دمای نقطه شبنم
یکی دیگر از بخش‌های کلیدی تنظیمات درایر تبریدی، تنظیم نقطه شبنم است. نقطه شبنم همان دمایی است که در آن بخار آب موجود در هوا شروع به چگالش می‌کند. درایر تبریدی باید طوری تنظیم شود که نقطه شبنم بین ۲- تا ۱۰- درجه سانتی‌گراد باقی بماند. هرچه نقطه شبنم پایین‌تر باشد، هوای خروجی خشک‌تر خواهد بود. برای مثال، در صنایع دارویی و غذایی که کیفیت هوای خشک بسیار مهم است، نقطه شبنم معمولاً روی مقادیر پایین‌تر تنظیم می‌شود.
7. بررسی کنترلر دیجیتال
اکثر درایرهای تبریدی جدید به یک کنترلر دیجیتال مجهز هستند. این کنترلر اطلاعاتی مثل فشار، دما و وضعیت کلی دستگاه را به‌صورت لحظه‌ای نمایش می‌دهد. همچنین در صورت بروز خطا هایی مانند افزایش دما یا کاهش فشار، هشدار لازم را صادر می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم این کنترلرها امکان تنظیم خودکار پارامترها بر اساس شرایط کاری است. به همین دلیل آشنایی با منوی کنترلر و استفاده‌ی صحیح از آن، بخش جدانشدنی تنظیمات اولیه محسوب می‌شود.
با اجرای دقیق این مراحل، دستگاه با راندمان بالا و طول عمر بیشتر کار خواهد کرد.
نکات سرویس و نگهداری درایر تبریدی
حتی اگر بهترین دستگاه را داشته باشید و تمام مراحل نصب و تنظیمات درایر تبریدی را به درستی انجام دهید، باز هم بدون سرویس و نگهداری منظم، عمر دستگاه کوتاه می‌شود. رعایت نکات زیر باعث افزایش طول عمر، بهبود کیفیت هوای فشرده و کاهش مصرف انرژی خواهد شد.
تعویض و تمیز کردن فیلترها
به مرور زمان، فیلترها مسدود می‌شوند و افت فشار ایجاد می‌کنند. توصیه می‌شود هر سه ماه یک بار فیلترها تمیز یا تعویض شوند. این کار از ورود آلودگی به سیستم جلوگیری کرده و راندمان درایر تبریدی را حفظ می‌کند.
بررسی دوره‌ای اتصالات
تمام لوله‌ها، شیرها و اتصالات باید بطور دوره‌ای بررسی شوند. کوچک‌ترین نشتی در این نقاط باعث هدر رفتن هوای فشرده و افزایش مصرف انرژی می‌شود. رفع سریع نشتی‌ها، فشار کاری سیستم را در محدوده بهینه نگه می‌دارد.
کنترل سطح روغن
بعضی از درایرهای تبریدی مجهز به سیستم روانکاری هستند. اگر سطح روغن کاهش پیدا کند یا روغن کثیف شود، قطعات داخلی به سرعت آسیب می‌بینند. بهتر است هر شش ماه سطح روغن بررسی و در صورت نیاز تعویض شود.
بررسی کمپرسور داخلی
کمپرسور داخلی قلب دستگاه است. کنترل دمای آن، بررسی صداهای غیرعادی و روانکاری منظم از مهم‌ترین کارها در سرویس دوره‌ای محسوب می‌شود.
بازبینی دوره ای تنظیمات دستگاه
شرایط کاری در کارخانه‌ها همیشه ثابت نیست. تغییر فصل، افزایش دمای محیط یا تغییر بار سیستم می‌تواند روی عملکرد درایر اثر بگذارد. بنابراین لازم است هر چند وقت یکبار، تنظیمات درایر تبریدی بازبینی و در صورت نیاز اصلاح شود تا راندمان و کیفیت هوای خروجی همیشه در حد استاندارد باقی بماند.
جمع بندی
سرویس و نگهداری اصولی درایر تبریدی نه‌تنها باعث افزایش عمر دستگاه می‌شود، بلکه باعث کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت هوای فشرده نیز می‌شود. رعایت نکاتی مانند انجام دقیق و دوره‌ای تنظیمات درایر تبریدی، تعویض به‌موقع فیلترها و بازبینی اجزا، از الزامات پایداری عملکرد دستگاه است.
یارا کمپرسور به عنوان نمایندگی رسمی و اصلی درایر تبریدی در ایران فعالیت می‌کند. این مجموعه با ارائه انواع مدل‌های درایر تبریدی در ظرفیت‌های متنوع، نیاز صنایع مختلف را پوشش می‌دهد. اگر به دنبال خرید و آموزش نحوه کار درایر تبریدی هستید، می‌توانید تا دستگاه شما همیشه در بالاترین سطح راندمان کار کند. از مشاوره تخصصی این مجموعه استفاده کنید. کارشناسان یارا کمپرسور با تکیه بر تجربه و دانش فنی خود بهترین راهنمایی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
