
چرا اکثر صنایع بزرگی مثل پتروشیمی، از کمپرسور اسکرو استفاده میکنند؟ و آیا کمپرسورهای اسکرو برای همه ی شغل ها بهتر از پیستونی عمل میکنند؟ این ها فقط بخش کوچکی از سوالاتی است که شرکت های تازه تاسیس و صنایع نوپا هنگام خرید کمپرسور باد با آن درگیر هستند.
در این مقاله از سایت یارا کمپرسور، به بررسی جامع تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی میپردازیم و این موضوع را بررسی میکنیم که با وجود تمام مزیت هایی که در مورد کمپرسور اسکرو گفته میشود، چرا برای بعضی از افراد، کمپرسور پیستونی ممکن است مناسب تر باشد.
نحوه عملکرد و طراحی
اولین موردی که در خصوص تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی به چشم میآید، طراحی و نحوه عملکرد آن ها است. طراحی کمپرسور اسکرو به این شکل است که دو روتور (شبیه به مارپیچ) در خلاف یکدیگر میچرخند و هوای محیط را به داخل خود میکشند؛ سپس با چرخش بیشتر و نزدیک شدن روتور ها به یکدیگر، هوای محبوس شده ی بین خود را فشرده میکنند. این فشرده سازی باعث افزایش دما و تولید هوای فشرده شده می شود. در کمپرسورهای پیستونی سیستم خنک کننده متشکل از رادیاتور و فن وجود دارد که سبب کاهش دمای هوای فشرده می شود.
در طرف مقابل، کمپرسور پیستونی داخل یک سیلندر با حرکات ضربه ای به صورت رفت و برگشتی کار می کند و باعث فشرده شدن هوا می شود. یک تلمبه دوچرخه را در نظر بگیرید که پیستون در آن بالا و پایین میرود؛ زمانی که پیستون بالا میرود هوا به داخل سیلندر کشیده میشود، و زمانی که پیستون به سمت پایین میرود هوا را فشرده کرده و از دریچه به سمت خارج هدایت میکند.

صدا و آلودگی صوتی
از آن جایی که صدای زیاد کمپرسور باد منجر به ایجاد حواس پرتی، سر درد و در طولانی مدت آسیب به گوش در محیط کار شود؛ این تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی به شدت حائز اهمیت میشود.
به دلیل نبود محفظه عایق صدا و شیرهای پر سر و صدا و همچنین، به علت اصطکاکی که بین قطعات کمپرسور پیستونی وجود دارد، صدای این دستگاه بسیار بیشتر از کمپرسور اسکرو، و چیزی بیشتر از 85 دسیبل است. از طرف دیگر، کمپرسور اسکرو با تکنولوژی پیشرفته تر خود، صدای کمتری تولید خواهد کرد.
چرخه کاری
مهم ترین تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی، تفاوت در چرخه کاری آن ها است. چرخه کاری معیاری است که نشان میدهد کمپرسور چند درصد از زمان را میتواند کار کند، بدون آن که نیازی به استراحت و خنک شدن داشته باشد.
این معیار به صورت درصدی از کل زمان چرخه بیان میشود؛ برای مثال چرخه کاری کمپرسوری که در هر 10 دقیقه، 7 دقیقه کار کند و 3 دقیقه نیاز به استراحت داشته باشد، 70% است.
کمپرسور اسکرو با چرخه کاری نزدیک به 100%، اغلب توانایی کارکردن به صورت پیوسته را دارد؛ اما کمپرسور پیستونی اینگونه نیست و در هر چرخه نیاز به زمانی برای خنک شدن دارد. به طور معمول چرخه کاری کمپرسور پیستونی بین 30 تا 70 درصد متغیر است.
طول عمر مفید
همان طور که در بخش نحوه عملکرد نیز توضیح دادیم، به دلیل حرکات رفت و برگشتی قطعات متحرک در کمپرسور های پیستونی، ساییدگی و استهلاک بالاتری نسبت به کمپرسور اسکرو دارند. به طور میانگین، میتوان گفت طول عمر کمپرسور اسکرو تقریبا دو برابر کمپرسور های پیستونی خواهد بود.
همچنین توجه داشته باشید که تعویض روغن کمپرسور اسکرو و پیستونی و همچنین سرویس به موقع آنها تاثیر مستقیمی روی افزایش طول عمر مفید آن ها خواهد داشت.

هزینه اولیه
از دیگر تفاوت های کمپرسور اسکرو و پیستونی، میتوان به هزینه اولیه ی آن ها اشاره کرد.با وجود برتری های متعدد کمپرسورهای اسکرو که تا به این جای مقاله آن را بررسی کردیم، باید در نظر داشت که این نوع کمپرسور باد، هزینه اولیه بالاتری نسبت به کمپرسورهای پیستونی دارند.
کمپرسور باد پیستونی به دلیل طراحی و ساختار ساده تر و همچنین فناوری قدیمی تر، هزینه اولیه کمتری دارد؛ البته این موضوع به معنای مقرون به صرفه تر بودن آن نیست.
هزینه تعمیر
به طور کلی تعمیر کمپرسور پیستونی هزینه کمتری نسبت به کمپرسور های اسکرو دارد و قیمت قطعات آن نیز پایین تر است؛ اما به دلیل فناوری مدرن و استفاده از قطعات با کیفیت در کمپرسور های اسکرو، این نوع کمپرسور های هوای فشرده، معمولا خرابی کمتری دارند و با دیدگاهی بلند مدت، مقرون به صرفه تر هستند.
همچنین به این نکته توجه داشته باشید که سرویس به موقع کمپرسورها می تواند به کاهش هزینه تعمیر آن ها کمک کند.
ظرفیت کمپرسور
هنگام انتخاب کمپرسور هوای فشرده، باید در نظر داشته باشیم که چه مقدار هوا و با چه فشاری نیاز داریم؛ که در اصطلاح به آن ظرفیت کمپرسور میگوییم. تفاوت کمپرسور اسکرو پیستونی، این است که به دلیل طراحی پیشرفته تر، کمپرسور اسکرو هوایی با فشار و حجم بیشتری تولید میکند.
مصرف انرژی
دیگر تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی، مربوط به میزان مصرف انرژی آن ها است؛ به دلیل حرکات رفت و برگشتی کمپرسور پیستونی، گرمای بیشتری در طور فرآیند فشرده سازی هوا تولید میشود و در نتیجه انرژی بیشتری هدر میرود. علاوه بر این، به دلیل چرخه کاری پایین و نیاز به خاموش و روشن کردن های متناوب دستگاه، انرژی بهینه کمتری نسبت به کمپرسورهای اسکرو دارد.
سایز و اندازه
به دلیل محدود بودن چرخه کاری کمپرسور پیستونی که در بخش های قبلی توضیح دادیم، برای تامین میزان مشخصی از هوای فشرده، باید یک کمپرسور پیستونی با توان بالاتر و در نتیجه اندازه بزرگتر تهیه کنید. از طرفی کمپرسور های پیستونی به دلیل لرزش بیشتری که دارند باید حتما روی زمین ثابت شوند، و این یکی دیگر از دلایلی است که کمپرسور اسکرو طرفداران بیشتری دارد.
میزان رطوبت هوای خروجی و حرارت
قبل از توضیح این تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی، لازم است با شاخصی به نام نقطه شبنم آشنا شوید. نقطه شبنم دمایی است که در آن، بخار آب موجود در هوا به مایع تبدیل میشود. از طرفی هر چه هوای فشرده خارج شده از کمپرسور خشک و خنک تر باشد برای استفاده در ابزارهای مختلف مناسب تر است.
فرض کنید دمای هوای محیط قبل از ورود به کمپرسور 25 درجه و نقطه شبنم آن 10 درجه سانتی گراد باشد، و هر دو کمپرسور اسکرو و پیستونی این هوا را فشرده کنند. به دلیل اینکه کمپرسور پیستونی حرارت بیشتری تولید میکند، دمای هوای فشرده شده در آن برای مثال 150 و در کمپرسور اسکرو 80 شده است.
اکنون خنک کننده باید این دما را به پایین تر از نقطه شبنم برساند تا بخار آب موجود در هوا به مایع تبدیل شود و هوای خروجی از کمپرسور خشک و خنک شود. کمپرسورهای پیستونی به خاطر دمای بالایی که دارند نمیتوانند رطوبت را به طور کامل از هوای خروجی خارج کنند و در نتیجه هوای فشرده نهایی نسبتا گرم و مرطوب میماند.
تعداد قطعات متحرک
برخلاف کمپرسورهای اسکرو، کمپرسور پیستونی به دلیل مکانیسم رفت و برگشتی خود، از قطعات متحرک متعددی مثل پیستون، شاتون، سوپاپ و… تشکیل شده است؛ همین امر موجب سایش و فرسودگی بیشتر این نوع کمپرسور میشود.
کیفیت هوای خروجی
به عنوان آخرین تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی میتوان به کیفیت هوای خروجی اشاره کرد. از آن جایی که در طراحی کمپرسور پیستونی، صرفا از رینگ های پاک کننده برای فیلتراسیون روغن استفاده میشود، هوای فشرده نهایی در این نوع کمپرسور باد، ناخالصی بیشتری دارد که آن را برای صنایع حساس تر مثل صنایع غذایی و داروسازی و… نامناسب میکند.
تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی در صنعت | کدام را انتخاب کنم؟
هر یک از کمپرسورهای اسکرو و پیستونی در صنعت کاربرد و کارایی مخصوص به خود را دارند؛ اگر برای مشاغل کوچک تر مانند کارهای ساختمانی، تعمیرگاه های خودرو و… به دنبال دستگاهی برای تولید هوای فشرده هستید، و همچنین اگر کار شما به گونه ایست که به هوای فشرده ی مداوم نیازی ندارید و استفاده ی شما به صورت متناوب است، ما کمپرسور پیستونی را به شما پیشنهاد میکنیم.
در طرف مقابل، کمپرسور اسکرو به دلیل عملکرد بهتر و توانایی تولید فشار بالا و کار مدوام، در صنایع تولیدی بزرگ مانند خودروسازی، لوازم خانگی و تولید ابزار آلات صنعتی و همچنین در بخش هایی از صنایع فرآوری مواد پتروشیمی، معدن، حمل و نقل، و نظامی به کار میرود.
کلام آخر
در نهایت، انتخاب بین این دو به بودجه، نیاز و کسب و کار شما بستگی دارد؛ اما آگاهی از تفاوت کمپرسور اسکرو و پیستونی، در هنگام خرید، میتواند بسیار کمک کننده باشد.
اگر به دنبال گزینه ای مقرون به صرفه برای کارهای سبک تر هستید، کمپرسور پیستونی میتواند برای شما مناسب باشد؛ و اگر پایداری، راندمان بالا، صدای کم و هوای فشردهی خشک و تمیز برایتان اهمیت دارد، کمپرسور اسکرو انتخابی مناسی تری است. در صورتی که همچنان در انتخاب کمپرسور مناسب تردید دارید، میتوانید از ما مشاوره بگیرید و انتخابی مطمئن داشته باشید.